Iedereen heeft inmiddels van het fenomeen burn-out gehoord en is misschien zelf of zijdelings eens in aanraking gekomen met een burn-out. Maar wat is een burn-out precies? En wat is het niet? De term ‘burn-out’ wordt vaak te pas en te onpas gebruikt. In dit artikel geven we meer duidelijkheid over wat een burnout precies is en hoe je de symptomen van een burn-out kan herkennen.
Het NCvB (Nederlands Centrum voor Beroepsziekten) registreert de door bedrijfsartsen gemelde beroepsziekten. Met stip op nummer één van de beroepsziekten staan de psychische aandoeningen, waarvan het gros overspannenheid en burn-outs zijn. Dit komt vele malen vaker voor dan problemen met het bewegingsapparaat (nummer twee) en gehooraandoeningen (nummer 3). Psychische aandoeningen hebben ook het grootste aandeel in langdurig verzuim. Veel werkgevers hebben te maken met langdurig uitval van personeel door mentaal verzuim. Voor beide partijen erg vervelend. De medewerker heeft een zware weg te bewandelen om weer volledig te herstellen en de werkgever is een medewerker langdurig kwijt wat leidt tot veel inspanningen, onrust en kosten. Het meest bevorderlijk zou zijn om preventief in te grijpen en een burnout te voorkomen. Dit is alleen niet altijd mogelijk, vooral als er te laat aan de bel wordt getrokken.
Burn-outs bestaan al decennia
Burnouts zijn geen nieuw fenomeen, het concept bestaat al meer dan 45 jaar. Freudenberger en Maslach zijn de eersten die zijn begonnen om dit fenomeen te onderzoeken en sindsdien zijn er steeds meer nieuwe inzichten bijgekomen. In Nederland wordt een burn-out erkend als een beroepsziekte. Het valt onder ‘Psychische aandoeningen en gedragsstoornissen’. Een burnout zien huisartsen en bedrijfsartsen als chronische overbelasting. De World Health Organisation (WHO) vult dit verder aan door te stellen dat een burn-out het gevolg is van chronische werkstress waar niet succesvol mee om wordt gegaan. Resumé: een burn-out bestaat decennia en komt door te lange mentaal overbelasting. Dit hoeft de persoon overigens zelf niet eens zo ervaren.
Hoe een burn-out ontstaat
Een burn-out ontstaat na lange overbelasting. De overbelasting is heftig en aaneengesloten voor minimaal zes maanden. Iemand kan niet zo maar ineens een burn-out hebben. Daar moet je gekscherend veel voor doen (of soms veel voor laten). Het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) heeft verschillende fases weergegeven in een infographic. Het kent een geleidelijke opbouw. Op elk niveau staat beschreven wat er gebeurt én wat nodig is om de situatie te doen kantelen. Voor iedereen die met personeel werkt is deze infographic heel bruikbaar. Vooral nu burn-outs blijven groeien.
In plaats van burnout wordt ook wel eens de term overspannen gebruikt. Echter is overspannenheid een voorstadium van een burnout. Na minimaal zes maanden overspannen te zijn én de moeheid/uitputting overheersend is geworden, is er sprake van een burnout. Alleen dan volgens de definitie.
Van burn-out naar bevlogenheid
Volgens professor Schaufeli bestaat een burnout uit drie componenten: emotionele vermoeidheid/uitputting, distantie (afstand tot werk) en weinig vertrouwen in eigen kunnen.
Hij zet het fenomeen ´bevlogenheid´ tegenover een burnout en omschrijft de drie componenten van bevlogenheid als volgt: energie, betrokkenheid en effectiviteit. In deze visie zou je dus vanuit een burnout willen toewerken naar meer bevlogenheid. Werken aan bevlogenheid doen we vaak als mensen goed in hun vel zetten en valt onder de fase van amplitie.
Hoe herken je een burn-out?
Wil je weten wat de burn-out symptomen zijn?
Lees dan verder: burn-out symptomen herkennen
