Dit zal vast niet het eerste artikel zijn waar je terecht komt wanneer je zoekt op: ‘hoe kan je als werkgever een burn-out voorkomen? Vaak wordt er gezegd dat er voldoende geslapen moet worden, dat beweging belangrijk is en dat werknemers moeten leren om ‘nee’ te zeggen. Dit is ook zeker belangrijk voor een gezond leven. Echter, gaat dit er niet voor zorgen dat burn-outs voor goed verleden tijd zijn. In dit artikel geven we je praktische tips waar je direct mee aan de slag kan en vertellen we je wat er op organisatieniveau gedaan kan worden om een burn-out te voorkomen.
Je hebt niet zomaar een burnout. Hier moet je echt een tijd lang goed je best voor doen. En tegelijkertijd kunnen de meest gedreven en gepassioneerde mensen een burn-out oplopen. De gevolgen van een burn-out zijn zowel op individueel- als organisatieniveau groot. Tijd om als organisatie preventief aan burn-outs te werken dus.
Wat is een burn-out?
Een burn-out is geen trendy fenomeen van de afgelopen paar jaar. 45 jaar geleden deden Freudenberger en Maslach onderzoek naar de burn-out. Het begrip ‘burn-out’ is ontstaan in een verslavingskliniek waar hulpverleners hun zeer slechte mentale welzijn probeerden uit te drukken. In plaats van een schande dat je zwak zou zijn, was het een ‘badge of honor’; je had té lang té veel gegeven. Het was namelijk een ‘normale reactie op een abnormale situatie’. Het kon iedereen overkomen die mentaal zwaar werk had.
De term burn-out is misschien wel een van de meest gebruikte termen als het gaat over werkdruk en stress op het werk. Een burn-out is het eindstadium van een langdurige periode van stress en (over)spanning. Met zowel lichamelijke als geestelijke uitputting tot gevolg.
Een burn-out valt onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA) welke al jaren het belangrijkste arbeidsrisico is. In het kort vallen onder psychosociale arbeidsbelasting alle factoren die op het werk stress kunnen veroorzaken.
Hoe ontstaat een burn-out?
Het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) heeft duidelijk inzichtelijk gemaakt wat de verschillende fases zijn richting een burn-out.
Kijk je liever dan dat je leest? Bekijk hier onze YouTube video waarin we in één minuut uitleggen wat de fases zijn richting een burn-out
- Uitgerust
Je gaat fluitend door het leven. De mate van inspanning en herstel wisselen elkaar goed af. Daardoor slaap je veelal goed, ben je goed in staat om je taken te doen en ervaar je geluk in leven en werken.
- Vermoeid
Je zit lekker in je vel, alleen soms wordt er net een tikkeltje te veel gevraagd. Op die momenten kan je focus en slaap minder worden door de hectiek van deze fase. Wanneer de druk er een paar dagen af is, kun je er zo weer bovenop zijn.
- Overbelast
Hier zitten veel mensen. Je bent overbelast wanneer de druk groter blijft worden. Het functioneren wordt alleen maar slechter. Je komt niet door je werk heen en het lijkt allemaal maar op te stapelen. Je hebt de leuke dingen in je agenda al geschrapt, maar ook het ‘normale’ kost je steeds meer kracht.
- Overspannen
Dit is de laatste fase voor een burn-out. De druk is te groot de afgelopen weken/maanden. De moed zakt je in de schoenen. Je bent maanden tot weinig toe in staat en hebt veel last van hoofdpijn, piekeren en andere klachten. Het woord ‘overspannen’ zegt het al. De rek is eruit.
- Burn-out
Na maanden dobberen in fase 4 is de weg naar boven niet gevonden. Je bent weggedreven van jezelf, van werkgeluk en misschien wel levensgeluk. Je voelt in alles afstand, bent moedeloos, futloos en emotioneel labiel. De brandstof is op. Je hebt een burn-out.
We kunnen de 5 fases onderverdelen in drie categorieën. Amplitie, preventie en curatie. De illustratie hieronder laat zien wat er nodig is per situatie.
Amplitie: het versterken van werkgeluk. Bij amplitie draait het om bevorderen. Hierom de volle batterij.
Preventie: voorkomen dat er problemen ontstaan door van tevoren in te grijpen. Zorgen dat mensen gezond blijven wanneer uitval dreigt. Er wordt preventief gehandeld om mogelijk uitval in de toekomst te voorkomen. Daarom de halfvolle batterij.
Curatie: een kuur omdat het nodig is. De lege batterij geeft curatie precies weer. Of het nu gaat om een conflict, ziekte of disfunctioneren maakt in de basis geen verschil. Het moet opgelost worden. Neveneffecten beperken en zo snel mogelijk de positieve lijn weer vinden.
Even tussendoor.
Wist je dat wij een 10-delige podcastserie hebben over burn-out? Ben je een werkgever en wil je een burn-out bij je medewerkers voorkomen? Dan raden we je specifiek aflevering 9 aan. Gewoon omdat er zo veel waardevolle informatie in zit. Gerichte tips van bedrijfsartsen en een GZ-psycholoog die dagelijks met organisaties te maken hebben waar uitval plaatsvindt.
Signaleren van een burn-out bij een medewerker
Om een burn-out goed te kunnen voorkomen, is het belangrijk dat je de eerste kleerscheurtjes weet te signaleren. Signalen kunnen zijn dat iemand (vaker) geagiteerd en/of moe is, meer zichzelf afzondert van de rest, afstandelijker wordt naar werk/collega’s, vaker te laat komt of steekjes laat vallen.
Zo maar een aantal signalen waarbij waakzaamheid goed is. Als leidinggevende heb je veel te doen en altijd een luisterend oor of begrip voor elke situatie is een utopie. Begrijpelijk. En tegelijkertijd moet dat er gewoon soms wel zijn.
Tips om als werkgever burn-out te voorkomen
We geven je hier gerichte tips om als werkgever een (of meerdere) burn-out in de organisatie te voorkomen.
- Werk preventief aan de mentale gezondheid van je medewerkers.
Dus kom niet pas in actie wanneer er al stront aan de knikker is. Gelukkig lees je dit artikel, dus kan je dat punt al afvinken. Voelt goed.
- Durf je medewerkers af te remmen als dit nodig is
Medewerkers worden vaak enorm gecomplimenteerd op hun perfectionisme, het doorwerken in pauzes en het maken van overuren. Zo’n harde werker is op de korte termijn ook helemaal top, maar af en toe moet je je mensen ook af kunnen remmen en daarmee je verlies kunnen nemen op korte termijn. Zo kan je op de lange termijn je winst pakken.
- Zorg dat je mensen hun werk fantastisch vinden.
Zorg dat je medewerkers hun werk leuk vinden. Hoe je dit doet? Creëer een werkplek waarin je elkaar ziet en waarin jullie samen voor een gemeenschappelijk doel gaan. Zorg daarnaast dat je mensen op de juiste plek zitten. Past de jas goed? Stimuleer hem/haar ook om hier de regie in te nemen.
- Ken je medewerkers
Een werkgever die zijn medewerkers goed kent en die levensfasen-bestendig met de medewerkers meedenkt, kan ervoor zorgen dat de medewerkers hun werk ook fantastisch blijven vinden. Past het werk nog bij deze medewerker? Of vraagt deze levensfase een andere aanpak? Blijf hierover in gesprek met je mensen. Personen veranderen. Zo ook hun behoeften en interesses.
Winst op de korte termijn is gedoe op de lange termijn
“Mensen afremmen en zelf kun plekje laten kiezen? Nee dankjewel. We hebben al mensen te kort”
In diverse organisaties is het keihard bikkelen om de deadlines en de productie te halen. Daar ligt de prioriteit. Als dit langer duurt dan een paar werken, zien we het mentaal verzuim omhoogschieten. Mentaal verzuim is sowieso de grootste reden van uitval in Nederland. Terwijl je dit veelal wel kunt voorkomen. Dat blijkt ook uit de cijfers van bedrijfsartsen: het beïnvloedbaar verzuim is soms wel 50%. De helft dus. Hoe kan je dit voorkomen? Door oog te hebben voor de mens achter de productie. Door die gedreven medewerker af en toe eens te begrenzen Zo kan je zuinig zijn op je medewerkers en zorg je op de lange termijn dat ze gezond blijven. Want op het moment dat je medewerkers uitvallen, ben je nóg verder van huis.
En nu?
We begrijpen dat dit geen huis, tuin en keukentips zijn. Het zijn tips waarvoor fundamenteel heel wat moet veranderen. En tegelijkertijd is het precies de verandering die jullie nodig hebben om voor goed af te rekenen met langdurig verzuim. Geen zorgen. We laten je niet dobberen.
Wij willen graag op de bijrijdersstoel zitten van jullie bus. We willen met jullie meerijden en de juiste weg wijzen. Samen gaan we stap voor stap op weg om uitval op de lange termijn te voorkomen. Stuur je ons een mailtje?
