Veiligheid en gezondheid op de werkvloer zijn van groot belang voor het welzijn van werknemers en het succes van de organisatie. Om hier als werkgever voor te kunnen zorgen, stel je een RI&E op. In de RI&E breng je alle arbeidsrisico’s binnen de organisatie in kaart.
Wat is een RI&E?
De afkorting RI&E staat voor risico-inventarisatie & -evaluatie. Met de RI&E breng je alle arbeidsrisico’s binnen de organisatie in kaart en verbind je er duidelijke acties aan. Je hebt risico’s in de organisatie die overduidelijk zijn. Denk aan het werken op grote hoogte of met gevaarlijke stoffen. Maar er zijn ook risico’s die niet of moeilijk zichtbaar zijn. Hierbij valt te denken aan hoge werkdruk, pesten of stress. De RI&E is verplicht voor iedereen met personeel.
Het belang van een RI&E
Als gevolg van arbeidsomstandigheden overlijden jaarlijks gemiddeld 4100 mensen en zitten tienduizenden mensen arbeidsongeschikt thuis (arboportaal, 2021). Dit is niet mals. Als werkgever wil je dit in jouw organisatie zo veel mogelijk voorkomen. Met een RI&E stimuleer je een gezonde en veilige werkplek voor je medewerkers, met als doel het minimaliseren van bedrijfsongevallen en ziekteverzuim.
Wanneer is een RI&E verplicht?
Het is bij wet verplicht om goed voor je mensen te zorgen. Hiermee wordt bedoeld dat je als werkgever verplicht bent om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving. Om dat mogelijk te maken, is het van belang dat je de arbeidsrisico’s binnen jouw organisatie goed in kaart brengt en daarnaast weet hoe je ze beperkt, maar liever nog voorkomt. De RI&E is de manier om deze risico’s in vast te leggen.
Kan je niet laten zien dat jij goed voor je mensen zorgt? Dan loop je het risico op een boete. Het is daarnaast een gemiste kans: een gezonde en veilige werkomgeving leidt tot minder uitval en tevreden personeel.
Heb je minder dan 25 medewerkers? Dan volstaat een standaard RI&E van je sector gebruiken. Let er hierbij wel op dat je een goedgekeurde RI&E gebruikt. Goedgekeurde sector RI&E’s kan je vinden op www.rie.nl. Door een goedgekeurde branche RI&E te gebruiken, richt je je op de meest relevante risico’s en hoef je jouw RI&E niet te laten toetsen door een arbodeskundige.
Hoelang is de RI&E geldig?
Er is geen vaste geldigheidsduur van de RI&E. Het enige is dat je RI&E actueel moet blijven. Dit houdt in dat je hem moet herzien bij (ingrijpende) veranderingen in de organisaties zoals bijvoorbeeld een verhuizing, een nieuwe productielijn of een wijziging van taken onder de medewerkers.
Wie stelt de RI&E op?
In principe is de werkgever verantwoordelijk voor het opstellen, uitvoeren en actueel houden van de RI&E. Onder de 25 medewerkers kan je dus gebruik maken van de RI&E van de branche. Daarnaast kan je hem zelf opstellen of je laat hem opstellen door een arbodeskundige. Ga je zelf een RI&E opstellen? Zorg dan dat je dit samen doet met een team van medewerkers van verschillende afdelingen en disciplines. Kies je voor het zelf opstellen van de RI&E? Zorg dan wel voor een goedkeuring van je RI&E door een expert zoals Veiligheidskundiger. Hierna kan je de RI&E gebruiken!
Hoe stel je een RI&E op?
Een RI&E maken gebeurt in 7 stappen. Deze 7 stappen komen van www.rie.nl. We gaan er hieronder kort doorheen.
- Inventariseren van de risico’s
Wat zijn de zichtbare en onzichtbare risico’s binnen de organisatie? Ga hierover met meerdere mensen van verschillende afdelingen in gesprek. Laat ook alle medewerkers een RI&E vragenlijst invullen. Zo verkrijg je vanuit de medewerkers waardevolle informatie over de minder zichtbare arbeidsrisico’s.
- Evalueer en prioriteer
Vergelijk alle risico’s en bepaal welke het meeste risico geven en welke minder. Kijk ook naar wat er gebeurt als het mis gaat. Wat zijn dan de gevolgen?
- Plan van aanpak
Leg vast welke maatregelen er nodig zijn om de risico’s weg te nemen of te verkleinen. Leg ook vast wanneer je dat gaat doen.
- Toets je RI&E
Maak je zelf je RI&E? Dan moet je deze laten toetsen door een gecertificeerde arbodienst of arbodeskundige. Werk je met minder dan 25 medewerkers? Dan kan je de branche RI&E gebruiken welke standaard goedgekeurd is.
- Bespreek de RI&E
Het is goed om met elkaar in gesprek te gaan over de RI&E. Wat willen we met elkaar meten en waar willen we naartoe? Betrek naast de ondernemingsraad ook enkele medewerkers op de werkvloer.
- Aan de slag!
Nadat alles is vastgelegd in de RI&E, kun je aan de slag met het nemen van de maatregelen die je in het plan van aanpak hebt opgesteld.
- Evalueren en bijwerken
Een RI&E is nooit af. Als het bedrijf verandert, veranderen ook de risico’s. Bekijk de RI&E regelmatig en controleer of alles nog klopt.
Verdiepende RI&E
Het kan zo zijn dat je vanuit de reguliere RI&E en de bijbehorende vragenlijst niet het antwoord krijgt wat je had verwacht. Bijvoorbeeld omdat er in de wandelgangen één onderwerp steeds terugkomt, maar dat dit in de vragenlijsten niet te zien is. Dan zou er een aanleiding kunnen zijn dat er een mismatch zit tussen wat je uit de vragenlijst haalt en welk gevoel er in de organisatie leeft.
In dat geval kan je naast de reguliere versie, een verdiepende RI&E kunnen inzetten om te kijken of je dat specifieke onderwerp wel echt onder controle hebt. Door op de juiste manier met medewerkers in gesprek te gaan, kan je er goed achter komen waar de pijnpunten in de organisatie zitten. Wij kunnen jullie goed coachen als het gaat om gesprekstechnieken.
Een veelvoorkomende verdiepende RI&E is de RI&E PSA. Onder Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) vallen alle factoren die op het werk stress kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld pesten, agressie, discriminatie, of seksuele intimidatie, maar ook een hoge werkdruk. PSA is verantwoordelijk voor maar liefst 20% van de totale werk gerelateerde ziektelast.
Probaat en RI&E
Wij zijn Probaat. Wij ondersteunen medewerkers, leidinggevenden en complete organisaties in werkgeluk hervinden, vasthouden en versterken. We zijn een toegankelijke organisatie van experts met kennis, kunde en middelen die werken.
Samen met onze partners van Veiligheidskundiger zorgen we dat jouw organisatie hulp krijgt in het opstellen van een RI&E die zowel de zichtbare als onzichtbare arbeidsrisico’s in kaart brengt. Dit doen we door te trainen in interviewtechnieken en het belang van de psychologische aspecten hierin. Alleen door de juiste gesprekstechnieken kom je achter de dieperliggende arbeidsrisico’s die spelen onder medewerkers.
Mogelijk zijn er door deze RI&E veranderingen nodig in het bedrijf. We geven als aanvulling ook trainingen aan leidinggevenden in verandermanagement en het omgaan met weerstand.
Ben je benieuwd wat jullie als organisatie op dit moment kunnen besparen op ziekteverzuim? We hebben hier een hele handige en gemakkelijke tool voor!
Tot slot
We willen afsluiten met een punt die niet vergeten mag worden. Niet alleen werkgever, maar ook werknemer heeft een belangrijke verantwoordelijkheid ten aanzien van de RI&E. Het heeft een breng- en haalplicht. Natuurlijk is de werkgever verplicht om de RI&E op te stellen en daar acties op voort te zetten, maar het is de werknemer die deze acties en maatregelen op moet volgen zodat de werknemer daadwerkelijk beschermd wordt tegen de arbeidsrisico’s. Hierin mag je dus ook je medewerkers trainen en bewust maken van de RI&E. Iets wat nog vaak over het hoofd wordt gezien. Vraag maar eens aan je medewerkers of zij weten wat een RI&E is 😉
